Czym jest tak naprawdę zdrowie człowieka.

Według definicji Światowej Organizacji Zdrowia – to stan pełnego, fizycznego, umysłowego i społecznego dobrostanu.

Jak widać z powyższej definicji, na stan zdrowia wpływa bardzo wiele, zróżnicowanych czynników, jak zdrowie fizyczne, emocjonalne, duchowe, umysłowe, społeczne i duchowe – wszystkie te czynniki wpływają bezpośrednio i pośrednio na nasze samopoczucie
i witalność.

Wpływ na nasze zdrowie mają też uwarunkowania biologiczne, środowiskowe oraz styl życia, jaki prowadzimy – jaka jest nasza dieta, czy prowadzimy aktywny styl życia.

Organem, który najwcześniej i najszybciej reaguje na rozregulowanie w powyższych sferach jest wątroba – to właśnie jej dziś poświęcimy trochę czasu.

Jaką rolę pełni wątroba, czym się zajmuje, jakie są objawy chorób tego organu, oraz jakie
są zalecenia zdrowotne, dietetyczne oraz zalecenia profilaktyczne- o tym przeczytasz poniżej!

Czym zajmuje się wątroba

zdrowa wątroba

 

Wątroba jest największym, bo stanowiącym 2-2,5% masy ciała i chyba najbardziej skomplikowanym narządem ciała człowieka.

Wątroba odgrywa najważniejszą rolę w przemianie materii organizmu człowieka, a jej główne funkcje to:

  • tworzenie i wydzielanie żółci,
  • regulowanie gospodarką węglowodanową,
  • synteza tłuszczów,
  • kontrola przemian cholesterolowych,
  • produkcja mocznika, albumin, czynników krzepnięcia krwi oraz innych białek,
  • metabolizm i detoksykacja medykamentów oraz innych substancji zewnątrz ustrojowych.

Wątroba odpowiada za szereg funkcji w organizmie człowieka -detoksykacyjną, metaboliczną, filtracyjną oraz magazynującą.

Oczyszcza i filtruje krew z substancji toksycznych, bierze udział w procesie metabolizmu,
a ponadto posiada również funkcje odpornościowe – to wszystko sprawia, że to niezmiernie ważny narząd, o który powinniśmy szczególnie dbać.

Wątroba opleciona jest siecią naczyń krwionośnych i ma fantastyczne zdolności do samoregeneracji, jednak często zapominamy o niej i nadużywamy alkoholu, czy stosujemy niezdrową dietę, która obciąża wątrobę, która w rezultacie tych działań ulega zniszczeniu.

Niestety objawy chorej wątroby łatwo przeoczyć, ponieważ wątroba nie ma receptorów czuciowych i nie boli, stąd nie wiemy, że ten ważny organ niedomaga.

Objawy chorej wątroby

Dolegliwości bólowe, które odczuwane są się z prawej strony brzucha pod żebrami,
są określane niesłusznie często jako bóle wątrobowe, a tak naprawdę są oznaką rozciągnięcia lub podrażnienia błony surowiczej, lub wiążą się z uciskiem, który wywołuje powiększona wątroba.

Wiele chorób związanych z wątrobą rozwija się bezobjawowo, dlatego trudno jest nam stwierdzić, że ten ważny organ niedomaga -często występują symptomy, które wiążemy
z innymi dolegliwościami.

Jakie są najczęściej występujące objawy wskazujące na niedomagania wątrobowe?
Oto niektóre:

  • ból brzucha – często objawem chorób wątrobowych są bóle w dole brzucha, oraz skurcze w tej okolicy, wrażenie pełności i obrzęku;
  • zmiana koloru moczu -zmiana zabarwienia moczu ze słomkowego, półprzejrzystego na ciemny, a nawet krwisty jest pierwszym symptomem, który powinien nas zaniepokoić. Oznacza to, że we krwi jest nadmiar bilirubiny, co wskazuje na nieprawidłową pracę w wątrobie;
  • obrzęki – na twarzy, dłoniach, nogach i wokół kostek -taki stan pojawia się szczególnie rano po przebudzeniu, ale może również utrzymywać się w ciągu dnia;
  • pogorszenie samopoczucia – charakterystycznym objawem schorzeń wątroby są chroniczne zmęczenie oraz wyraźne pogorszenie samopoczucia;
  • przebarwienia, zabarwienia barwnikowe skóry;
  • nadwrażliwość skóry na dotyk,
  • skłonność do powstawania siniaków i zasinień;
  • zażółcenie skóry, w tym również białkówki oka–żółtaczka;
  • mocne swędzenie skóry,
  • zmiany płytek paznokci -uwypuklanie się i zgrubienie płytki paznokciowej, podłużne bruzdowanie i białe zabarwienie części płytki. Płytki paznokci mogą przybrać kształt zegarkowaty -są wówczas okrągłe i uwypuklone, przypominają szkiełka od zegarka;
  • kępki żółte, czyli miękkie, podskórne złogi cholesterolu, o żółtym lub pomarańczowym zabarwieniu;
  • pajączki naczyniowe – najczęściej zlokalizowane na szyi, ramionach i klatce piersiowej;
  • rumień dłoni;
  • objaw głowy Meduzy – bardzo charakterystyczne poszerzenie żył usytuowane wokół pępka;
  • utrata owłosienia – szczególnie w okolicach intymnych;
  • skóra banknotowa – szorstka, pomarszczona.

 

Warto w tym miejscu zaznaczyć, że silniejsze bóle brzucha jak kolka wątrobowa, gorączka czy dreszcze występują również w schorzeniach dróg żółciowych i pęcherzyka żółciowego
i często dopiero wtedy dowiadujemy się, że mamy chorą wątrobę.

Diagnostyka chorób wątroby

choroby wątroby

 

Jeżeli zauważymy u siebie objawy mogące wskazywać na chorą wątrobę, powinniśmy udać się do lekarza, który po wywiadzie, badaniach laboratoryjnych i obrazowych powinien zdiagnozować chorobę wątroby oraz wykluczyć inne schorzenia, jak np. zakażenie WZW
( wirusowe zakażenie wątroby), które przenoszone jest przez krew czy kontakty seksualne, nadużywania alkoholu, problemy z pęcherzykiem żółciowym.

By ocenić stan tego organu, na początek zaleca się wykonać badania laboratoryjne, czyli tzw. próby wątrobowe (ALT, AST, ALP, GGTP, bilirubina), ale dobrze jest wykonać też stężenie albumin i wskaźnik INR ( wskazuje poziom krzepliwości krwi), a w przypadku podejrzenia WZW można wykonać badania na przeciwciała HBs ( choroby przenoszone drogą płciową, wirusowe zakażenie wątroby typu B)  czy anty-HCV ( zapalenie wątroby typu C)

W celu potwierdzenia lub wykluczenia zmian w miąższu wątrobowym wykonuje się USG wątroby czy jamy brzusznej.

Jeśli powyższe badania wskażą na przebieg chorób wątroby, to lekarz zaleci odpowiednie leczenie farmakologiczne i wdroży odpowiednią dietę wątrobową, gdyż takim właśnie mianem nazywany jest ten rodzaj diety.

Jak powinna wyglądać dieta na diecie wątrobowej – dowiesz się poniżej.

Dieta wątrobowa – czyli jaka

dieta wątrobowa

 

Przy diecie osoby chorej na wątrobę należy bardzo uważać na to, co się je i jakie składniki pokarmowe zawiera pożywienie. Nie stosowanie się do zaleceń lekarza powoduje pogłębienie się problemu oraz znaczne pogorszenie wyników prób wątrobowych.

Dieta wątrobowa jest zalecana w celu wsparcia pracy tego narządu -dieta wątrobowa sprawia, że polepsza się trawienie oraz wchłanianie składników odżywczych, co
w konsekwencji prowadzić ma do regeneracji miąższu wątroby.

Dieta wątrobowa by była skuteczna, powinna być lekkostrawna i z małej ilości i zawartości tłuszczów, zwłaszcza zwierzęcych oraz cukrów prostych – wszystkie potrawy powinny produkty lekkostrawne oraz zawierać większą ilość lekkostrawnego białka.

Ustalenie diety wątrobowej wymaga indywidualnego podejścia do pacjenta, gdyż należy wziąć pod uwagę jego dotychczasowe nawyki żywieniowe, aktywność fizyczną i jego choroby czy schorzenia.

Co można jeść na diecie wątrobowej

dieta w chorobie wątrobowej

 

Dieta wątrobowa i leczniczy jadłospis przewiduje przede wszystkim jedzenie około pięciu posiłków dziennie, gdyż regularność bardzo wspomaga pracę wątroby.

Jedzenie powinno być ciepłe, nie powinno natomiast być ani zbyt gorące, ani zbyt zimne. Zaleca się spożywanie potraw gotowanych na parze lub w piekarniku bez tłuszczu. Ważne jest również to, by pożywienie było świeże, nieprzetworzone a produkty, z których przygotowywane są potrawy, było wolne od pestycydów i innych zanieczyszczeń – bardzo należy dbać o jakość produktów i same potrawy.

Oprócz tego możesz spokojnie jeść przeciery (przecierana zupa), soki z warzyw i owoców, sucharki, ciasto drożdżowe, płatki owsiane, ryż, makaron, najlepiej z mąki z grubszego przemiału, chude wędliny i mięso oraz chude ryby – najlepiej przygotowywane na parze, owoce (gotowane w wodzie lub na parze), jogurt naturalny, a nawet dodatek chudego twarogu będzie mile widziany.

Pozostałe produkty mleczne powinno się spożywać raczej oszczędnie.

Owoce są bardzo pożądane, ale w niewielkiej ilości – jedna porcja dziennie, warzywa natomiast powinny być jedzone w dużych ilościach, najlepiej należy je gotować na parze.

Czego unikać na diecie wątrobowej

Absolutnie zakazane jest podczas diety spożywanie alkoholu, również mocna kawa, kakao
i herbata mogą okazać się szkodliwe.

Unikajmy także: tłustego mleka, serów utwardzanych, tłustych twarogów, margaryny, tłustych mięs oraz ryb, smalcu, zup na wywarach mięsnych, pierogów i potraw mącznych
w dużych ilościach, cebuli, rzodkiewki, czosnku, groszku, kalarepy, gruszek, czereśni, suszonych owoców i ostrych przypraw takich jak ocet, chili, pieprz, ostra papryka, curry, ziele angielskie, chrzan, musztarda i gorczyca.

Smażone ziemniaki, mięso smażone w głębokim tłuszczu, białe pieczywo są wręcz zakazane w diecie wątrobowej.

Nie można również spożywać pożywienia przetworzonego, takiego jak konserwy, gotowe dania do odgrzewania, należy zrezygnować również z cukru.

Dieta wątrobowa – przepisy

dieta wątrobowa

 

Dieta wątrobowa – przepisy na śniadania – przykładowy jadłospis:

  • pasta serowo-jajecznajajko ugotowane na twardo, 100 g chudego twarogu, 2 łyżki jogurtu naturalnego, natka pietruszki, zioła;
  • płatki owsiane z mlekiem i startym jabłkiem, posypane cynamonem -czubata łyżka płatków owsianych , pół szklanki chudego mleka, małe jabłko, łyżeczka cynamonu;
  • kanapki z twarogiem, pomidorem i szczypiorkiem -chleb graham – 3 kromki, twaróg półtłusty – 120 g, jogurt naturalny – 2 łyżki, pomidor, sałata masłowa – 3 liście, szczypiorek – 3 łyżeczki.

 

Dieta wątrobowa – przepisy na II śniadania – przykłady:

  • jogurt z bananem i borówkami -banan – 1 sztuka, borówki – ½ szklanki, jogurt naturalny – 1 szklanka;
  • jogurt lub kefir z kiełkami pszenicy -2 szklanki jogurtu naturalnego lub kefiru, 2 łyżki kiełków pszenicy, szklanka owoców jagodowych (mogą być mrożone), łyżka miodu;
  • serek wiejski z pomidorem i bazylią -serek wiejski light, bazylia, średni pomidor.

 

Dieta wątrobowa – obiady – przykładowy jadłospis:

  • zupa z zielonych szparagów -85 g główek zielonych szparagów, łyżka startej marchewki i pietruszki, szczypta cukru, 50 g mięsa z piersi indyka, łyżeczka mielonych migdałów, sól;
  • duszony filet z kurczaka z brzoskwiniami -600 g filetu z piersi kurczaka, łyżeczka oliwy, pół szklanki bulionu drobiowego, pół szklanki soku z brzoskwiń, 3 łyżki soku
    z cytryny, 4 łyżki drobno pokrojonych brzoskwiń, imbir, kurkuma, natka pietruszki;
  • kluski kładzione po włosku -30 dag ziemniaków, 30 dag szpinaku, 15 dag chudego twarogu, sól, pieprz ziołowy do smaku, 3 łyżki kaszy manny, 2 białka, łyżka mąki.

 

Dieta wątrobowa – podwieczorki – przykłady:

  • podwieczorek – wafle ryżowe z miodem -wafle ryżowe – 3 sztuki, miód pszczeli,
  • jabłko zapiekane z twarożkiem i cynamonem -jabłko, łyżka soku z cytryny, 120 g chudego twarogu, cynamon, goździki;
  • kisiel pomarańczowy ( lub z innych owoców) -2 pomarańcze, cukier, łyżka mąki ziemniaczanej, 1,5 szklanki wody.

 

Dieta wątrobowa – kolacje – przykłady:

  • tortilla z jajkiem, szpinakiem, cukinią i pomidorem -jajo kurze, szpinak, pomidor, cukinia, jogurt naturalny, placek tortilli pszennej;
  • pasta z sera twarogowego i wędzonej ryby -20 dag twarogu light, 20 dag wędzonego dorsza lub makreli, pół szklanki mleka, 2 łyżki posiekanej zielonej pietruszki, sól;
  • bakłażany faszerowane mięsem -4 bakłażany, łyżka oliwy, 15 dag chudego mięsa mielonego (cielęcina, chuda wołowina, wieprzowina, kurczak), 4 pomidory, pieprz ziołowy, sól, łyżeczka masła do wysmarowania naczynia, bazylia.

 

Dieta wątrobowa -przykładowe przepisy na cały dzień:

  • śniadanie: luźna jajecznica z białek kurzych ze szczypiorkiem, pieczywo razowe
    z niewielką ilością masła, herbata owocowa;
  • drugie śniadanie: jogurt niskotłuszczowy, sucharki, napój owocowy;
  • obiad: zupa jarzynowa, ziemniaki w mundurkach, ryba sola w folii, sałata zielona polana kefirem, herbata ziołowa;
  • podwieczorek: brzoskwinie, biszkopty;
  • kolacja: chleb razowy z masłem, chudą wędliną, twarożek, niskotłuszczowe mleko.

 

Możemy sami ułożyć jadłospis dla nas, ale powinniśmy zdobyć wiedzę na ten temat.
Jeśli jednak jest to trudne dla nas, poprośmy o pomoc lekarza lub dietetyka, który pomoże nam ułożyć odpowiedni dla naszej kondycji zdrowotnej jadłospis.

 

Ważne zalecenia przy diecie wątrobowej

Oto krótka ściąga, jak i w jakiej postaci jeść niektóre produkty:

  • mąka pszenna – generalnie unikajmy mąki pszennej, jedzmy jej jak najmniej – lepiej spożywać mąkę graham, lub mieszać obydwa rodzaje;
  • pieczywo -spożywajmy pieczywo w umiarkowanych ilościach, a jeśli już, to typu graham, nie białe. Produktów z białej mąki starajmy się nie jeść w ogóle;
  • tłuszcz – unikajmy tłuszczu, szczególnie tłuszczu pochodzenia zwierzęcego, unikajmy też smażenia potraw w głębokim tłuszczu, sięgajmy po dania przygotowane na tłuszczu roślinnym – szczególnie tłuszczu nierafinowanym;
  • warzywa – jedzmy warzywa jak najczęściej, szczególnie w stanie surowym, ale jeśli mamy przeciwwskazania do niektórych warzyw, to gotujmy warzywa na parze, możemy też upiec warzywa w piekarniku. Czas przygotowania takich warzyw też jest ważny – działajmy temperaturą możliwie jak najkrócej, by składniki odżywcze
    i witaminy nie zostały zniszczone. Warzywa z wody z niewielką ilością przypraw też świetnie się sprawdzą. Postawmy na jak największą ilość warzyw przygotowując potrawy.
  • owoce – owoce zawierają sporo cukru, więc jedzmy je umiarkowanie – jedną porcję na dzień i to jak najmniej słodkich. Jedzmy głównie owoce lokalne jak jabłka, śliwki -pamiętajmy jednak by były to owoce raczej kwaśne – jak jabłka, to np. Złote Renety, jabłka lekko zielonkawe też będą dobre.
  • mleko – produkty z przetworzonego mleka są bardzo wskazane na diecie wątrobowej jak jedno ze źródeł białka;
  • ziemniaki – ziemniaki na parze, gotowane w mundurkach są mile widziane
    w niewielkich ilościach, nigdy w postaci frytek w głębokim tłuszczu;
  • ryż, kasze – ryż i kasze spożywajmy stosunkowo często, szczególnie w połączeniu
    z warzywami. Ryż ciemny jest o wiele zdrowszy niż ten biały, oczyszczony.
    Ryż i kasze można z powodzeniem dodać do zup, sosów czy potraw głównych
    z mięsem;
  • ryby – ryby powinniśmy jeść jak najczęściej, pieczone np. z cytryną i ziołami
    w piekarniku;
  • mięso -chude, białe mięso to doskonały dodatek do potraw obiadowych i kolacji, źródło białka. Unikajmy czerwonego, tłustego mięsa, szczególnie smażonego;
  • ciasto – jeśli pieczemy ciasto, to starajmy się użyć jak najmniej cukru, dodać do niego owoce, przeciery, cynamon – wtedy będzie o wiele zdrowsze dla nas – jedzmy jednak niewielkie ilości słodkich ciast;
  • sok – jeśli spożywamy sok, to najlepiej, by był to świeżo wyciskany sok z owoców
    i warzyw, nigdy ten z półki sklepowej w tekturowym czy plastikowym opakowaniu. Dodatek warzyw do soków owocowych jest doskonałym pomysłem w zbilansowanej diecie;
  • woda – pijmy duże ilości wody, szczególnie niegazowanej, szczególnie 30 minut przed posiłkami;
  • zioła – włączmy do naszej diety zioła – warto je dodać do potraw zarówno jako przyprawy jak i napary – herbatki i napary z pokrzywy, mniszka lekarskiego, karczocha, ostropestu plamistego, cytryńca chińskiego, babki płesznik wspomogą regenerację układu trawiennego.

 

W diecie wątrobowej ważnym jest, by jeść małe porcje, w niewielkich odstępach czasu
(2-3 godz) i używając zdrowych, nieprzetworzonych produktów z niewielką ilością soli
i ziołowych przypraw.

Dietę i jadłospis należy układać tak, by posiłki były bogate w składniki odżywcze, świeże, urozmaicone i smaczne – śniadanie i obiad to te posiłki, które są najważniejsze i mogą być bardziej obfite – pozostałe należy jeść oszczędnie.

 

Styl życia i aktywność podczas diety wątrobowej

zdrowy styl życia

 

Medycyna alternatywna uważa, że choroby wątrobowe to choroby nieumiejętnie wyrażonej złości, gniewu, agresji lęku o finanse i przetrwanie. Wątroba wg niej jest również siedliskiem braku -wszelkie odczucia niedostatku, niedosytu, niedomiaru – będą kumulowane właśnie przez komórki miąższu wątroby, przede wszystkim zaś poczucie braku szacunku.

Dla przykładu złość, która kumuluje się w wątrobie, odczuwamy wszyscy: dyrektorzy wielkich korporacji, rolnicy, dorośli, niemowlęta, mieszkańcy niewielkich wsi i dużych aglomeracji miejskich -należy zrozumieć i uświadomić sobie, że w każdym przypadku ta złość czemuś służy i o czymś nas informuje.

Jeśli będziemy z nią walczyć, zamiast się jej przyjrzeć i zrozumieć, może nas niestety pokonać, czasem wywołując nawet poważne choroby, w tym m.in. depresję, choroby układu pokarmowego -niestrawiona złość właśnie tu się kumuluje, powodując wzdęcia, zatory, blokady.

Nie wystarczy więc tylko jeść zdrowo, ale należy również zdrowo żyć!

W zdrowiu fizycznym jak i psychicznym, bo o nich tu mówimy, ważne jest nauczenie się żyć w zgodzie ze sobą, z innymi, rozwiązywanie problemów, a nie zamiatanie ich pod dywan, nauczenie się w zdrowy sposób upłynniać złą, negatywną energię i złe nastawienie do innych, a przede wszystkim nas do nas samych.

Należy więc dla zdrowia psychicznego, a co za tym idzie fizycznego nauczyć się radzić sobie z problemami, z wątpliwościami, pracować nad podniesieniem swojej wartości, zadowolenia z siebie i życia w ogóle, niezamartwiania się, gdyż jak mówi powiedzenie – troski zjadają wątrobę!

Nie psujmy sobie wątroby nadmiernym rozpamiętywaniem, życiem w lęku, niezadowoleniu, w urazach i złości na cały świat – to bardzo niezdrowe i wyniszczające poszczególne organy a szczególnie wątrobę.

Już 10 minut spaceru, czy 15 minut lekkiej gimnastyki jest w stanie poprawić stan naszego zdrowia, wpłynie na przemianę materii i wspomoże trawienie, nie wspominając już
o sprawności naszych mięśni, ścięgien, zdrowych kościach i stawach.

Podczas każdej aktywności fizycznej uwalniane są endorfiny, które pomagają w upłynnieniu stresu, który jest jednym z czynników wpływających na dobrą pracę wątroby, walkę
z otyłością, nadwagę i złą przemianą energii.

Podsumowanie

Jeśli lekarz zalecił nam dietę wątrobową, to stosujmy się do niej, by nie pogłębić dolegliwości i nie dopuścić do dalszej degradacji zdrowia.

Przyglądając się jednak zaleceniom diety wątrobowej, możemy zauważyć, że jest to świetna dieta dla każdego, również zdrowego człowieka – jednym słowem dla wszystkich zdrowych, świadomych osób.

To, co należy jeść wg diety wątrobowej to wszystko to, czego tak naprawdę potrzebujemy do optymalnego funkcjonowania.

Jeśli będąc zdrowym będziemy zachowywać się odpowiedzialnie zarówno w stosunku do pożywienia jak i zdrowia fizycznego, to zwiększymy swoje szanse na utrzymanie dobrej kondycji zdrowotnej.